Przyzwyczaiłyśmy się do tego, że kiedy pytamy obcokrajowców o znane polskie nazwiska, w odpowiedzi najczęściej słyszymy: Lewandowski, Wojtyła (albo Jan Paweł II), czasem również Wałęsa. Meksyk nie jest tutaj wyjątkiem. Niemniej jednak, niektórym naszym rodaczkom również udało się zapisać w pamięci Meksykanów, tyle że… to my, Polki, nie wiemy o ich istnieniu. Dlatego o nie nie pytamy. No bo która z nas słyszała o Ludwice i Dominice Paletach albo o Elenie Poniatowskiej?
Kiedy rozmawiam z Meksykankami i Meksykanami o moim pochodzeniu, większość z nich nie ma pojęcia, gdzie znajduje się Polska. Ale kiedy wspominam, że Ludwika Paleta jest Polką, ich oczy zaczynają się świecić. “O, to ta z tego serialu, co leci wieczorami. I ma siostrę Dominikę.” A ja potwierdzam i, jeśli moi rozmówcy są nieco starsi, wspominam jeszcze o Elenie Poniatowskiej. Kim są siostry Paleta i czym zasłynęła daleka potomkini Stanisława Augusta Poniatowskiego w kraju oddalonym od Polski o 10 tysięcy kilometrów?
LUDWIKA PALETA
Urodziła się w 1978 roku w Krakowie. Już dwa lata później Ludwika i jej rodzina wyemigrowała do Meksyku, kiedy jej ojciec, skrzypek Zbigniew Paleta, otrzymał atrakcyjną ofertę pracy. Po raz pierwszy pojawiła się na ekranie meksykańskich telewizorów w 1989 roku, prezentując się w drugoplanowej roli w telenoweli Carrusel (karuzela). Trzy lata później grała już pierwsze skrzypce w El abuelo y yo (dziadek i ja). Pojawiła się także w emitowanych w Polsce María la del barrio (pol. “Maria z przedmieścia”), Amigas y Rivales (pol. “Przyjaciółki i rywalki”) czy Mujer de madera (pol. “Serce z kamienia”; dosł. kobieta z drewna).
W międzyczasie Ludwika wzięła ślub z Plutarkiem Hazą, jednak jej związek z tym meksykańskim aktorem zakończył się rozwodem. Ponownie wyszła za mąż w 2013 za Emiliana Salinasa Occelli, syna byłego prezydenta Meksyku. Ludwika przez cały ten czas nie tylko nie przestała grać w telenowelach, ale również zaczęła występować w teatrze oraz w teledyskach znanych piosenkarzy, takich jak Luis Fonsi (znany z hitu “Despacito”).
Ludwika Paleta pojawia się regularnie na ekranach meksykańskich telewizorów, a jej konto na instagramie obserwuje ponad 4 miliony fanów. Jej najnowszy serial, Madre solo hay dos (“Córka innej matki”, dosł. matki są tylko dwie) można obejrzeć na Netflixie z polskimi napisami.
DOMINIKA PALETA
A co z siostrą Ludwiki? Dominika przez dłuższy czas żyła w jej cieniu, pojawiając się na ekranie epizodycznie. Dopiero w 1997 r. zagrała główną rolę w Amada enemiga (kochana wrogini), co pozwoliło jej zdobyć uznanie szerokiej publiczności. Wiele razy zdarzało jej się wcielać w czarne charaktery, np. w emitowanej w Polsce “Paulinie” (oryg. La Usurpadora, pol. uzurpatorka) czy “Virginii” (oryg. La intrusa, pol. intruzka). Grała w teatrze, także w duecie ze swoją siostrą. Zasłynęła również jako aktorka dubbingowa, udzielając swojego głosu m.in. w filmie “Dzwoneczek” z 2008 roku.
Podobnie jak Ludwika wzięła ślub z Meksykaninem: aktorem Fabiánem Ibarrą. Jej konto na instagramie śledzi ponad milion fanów. Publikuje m.in. zdjęcia potraw z jej najnowszej książki z przepisami, którą można kupić na Amazonie.
ELENA PONIATOWSKA
O ile pochodzenie sióstr Paleta nie wzbudza żadnych wątpliwości, o tyle sprawa Eleny Poniatowskiej jest nieco skomplikowana. Elena, a właściwie Hélène Elizabeth Louise Amelie Paula Dolores Poniatowska Amor, urodziła się w 1932 r. w Paryżu. Jest potomkinią szlacheckiej linii Poniatowskich, a dokładniej: prapraprawnuczką Kazimierza Poniatowskiego, brata króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Z tego powodu Elena zwana jest również polską księżniczką, chociaż ona sama nigdy nie nauczyła się polskiego. Jej rodzina uciekła z Francji do Meksyku po wybuchu II wojny światowej.
Elena zdobyła popularność w Meksyku jako dziennikarka i reporterka najpierw w gazecie Excélsior, a następnie w Novedades (nowości), dla której pisała przez większą część swojego życia. Przeprowadzając wywiady, poznała wielu znanych polityków i pisarzy. Między innymi noblistów Octavio Paza, Gabriela Garcíę Marqueza czy kandydata do nagrody Nobla Carlosa Fuentesa. Sama także zaczęła pracę nad książkami – La noche de Tlatelolco: Testimonios de historia oral (Noc Tlatelolco: świadectwa historii mówionej), reportaż z masakry studentów na placu w Tlatelolco przyniósł jej międzynarodowy rozgłos.
Jest również autorką wielu powieści, m.in. przetłumaczonych na język polski “Do sępów pójdę” i “Kochany Diego, całuję Cię. Quiela”. W jej książkach można zauważyć skupienie na postaci kobiety i jej roli w społeczeństwie – Elena nigdy nie ukrywała swojej sympatii wobec ruchu feministycznego. O jej wpływie na politykę świadczy chociażby to, że jest określana jako przyjaciółka obecnego prezydenta Meksyku, Andrésa Manuela Lópeza Obrador.
Rozmawiając z Meksykanami i mówiąc o Polsce, zamiast znowu setny wzmiankować o Lewandowskim, warto wspomnieć te trzy niezwykle inspirujące kobiety.
Uczysz się czegoś? W takim razie naucz się, jak się uczyć. Poznaj proste techniki efektywnej nauki, które możesz wprowadzić w życie od zaraz i cieszyć się lepszymi wynikami, niezależnie od dziedziny nauki. Zapomnij o wkuwaniu, ucz się mądrze!
Ten ebook jest dla Ciebie, jeśli:
- masz dość wkuwania, po którym i tak niewiele pamiętasz,
- przytłacza cię ilość materiału, który musisz przyswoić na sprawdzian albo egzaminy,
- czujesz frustrację, bo od lat uczysz się języka obcego, a wciąż brakuje ci słów,
- poświęcasz na naukę mnóstwo czasu, ale wyniki Cię nie zadowalają,
- jesteś rodzicem, nauczycielem lub korepetytorem i nie wiesz, jak pomóc swoim podopiecznym czy uczniom w codziennej nauce.
Wszystkie techniki opisane w e-booku są oparte na badaniach i eksperymentach naukowych. Niektóre mogą być zastosowane nie tylko podczas nauki, ale także w codziennym życiu, do organizacji czasu czy pracy.
Bardzo ciekawe historie.