Nie nauczę dziecka języka polskiego

Postanowiłam nie mówić do mojego dziecka w języku polskim, zupełnie tak jak moja znajoma, która nie nauczyła synów portugalskiego, choć porozumiewa się w tym języku z rodziną. Oni zaś, choć na co dzień rozmawiano przy nich tylko w urdu i doskonale go rozumieją, nie znoszą się nim posługiwać, więc mówią po angielsku.

Albo jak koleżanka z Tunezji, której dzieci potrafią powiedzieć w tunezyjskiej wersji języka arabskiego dwa zdania, choć spędzają tam każde lato. Albo moja siostra, której powiedziano na forum, że wstydzi się Polski, bo nie chce, żyjąc na co dzień we Francji, uczyć córki rodzimego języka. To ocenienie jej tożsamości przez “serdeczne” rodaczki z Internetu na podstawie kilku zdań i opinii na jakiś temat nie mogłoby być dalsze od prawdy – nigdy nie przestała być dumna z tego, kim jest. Drogie czytelniczki – ani trochę nie znacie osoby po drugiej stronie monitora, niezależnie od tego, co się wam wydaje, że wiecie o świecie.

Ponieważ ile osób, tyle powodów do danej decyzji. Uwaga – spoiler alert – język polski nie jest najważniejszym językiem świata. O wiele lepiej, niż złośliwie krytykować, byłoby zapytać: “co cię skłoniło do takiej decyzji?, skąd się wzięła twoja opinia?” i najzwyczajniej wysłuchać tej drugiej osoby, starając się ją zrozumieć. Świat byłby piękniejszy, gdybyśmy nie zmuszali innych do jedynej słusznej, jak myślimy, prawdy, oczywiście naszej własnej. 

Autorka tekstu “Nie mówię po polsku” wyjaśniła, że się starała, ale jej dziecko odmawiało mówienia po polsku.

Internetowe “dobre matki” zrównały ją z ziemią, miała według nich zmusić dziecko, wtedy byłaby lepszą matką. To ja podziękuję i wysiądę. Niech żyją “złe” mamy!”

Wysiłek wkładany w utrzymanie dwujęzyczności nie da nam gwarancji, że dziecko będzie się przez to czuło bardziej polskie. Moja młodsza siostra przyjechała do Wielkiej Brytanii, mając pięć lat, uczęszczała w Polsce do przedszkola i miała dobrze rozwinięty zasób słów. Po wyjeździe mówiłyśmy do niej codziennie o wszystkim i zawsze tylko po polsku. Dziś woli ze mną rozmawiać po angielsku, bo w tym języku się uczyła, czyta książki i funkcjonuje na co dzień. Być może “dobre matki z Internetów” zarzuciłyby nam brak wystarczających starań albo równie inny absurd. To działa w podobny sposób w innych językach – ile osób, tyle doświadczeń. Nie ma jednego przepisu na tożsamość językową.

Pewnego razu poznałam młodą Pakistankę. Podczas pogawędki zapytałam ją, kiedy przyjechała do Anglii. Jej angielski był dość kiepski. Ku mojemu zdziwieniu i zakłopotaniu odparła, że się tu urodziła i uczęszczała do szkoły. Sęk w tym, że rodzina mówiła tylko i wyłącznie w języku pendżabskim, a – choć to rzadkie – kontakt z językiem angielskim w szkole okazał się niewystarczający. Być może jej mama na standardy polskiego Internetu byłaby Matką Dekady z medalem za patriotyzm. Ja ośmielam się twierdzić, że przesadyzm w każdą stronę jest szkodliwy i podejrzewam, że ma do swoich rodziców trochę żalu, że wiecznie musi tłumaczyć “bycie stąd”.

Nie twierdzę, że nauczanie dzieci swojego języka nie ma sensu.

Znajomość wielu języków jest dobra, ma wiele plusów, tym bardziej jeśli ułatwia dzieciom kontakt z rodziną. Aczkolwiek nie każdy lata do Polski i ma Polaków w swoim otoczeniu, a w niektórych rodzinach wszyscy znają języki obce i potrafią się porozumieć bez znajomości języka polskiego u dzieci. Niektórzy kochają polszczyznę i chcą zarazić tą miłością swoje dzieci i to też jest fajne. Jednakże wiele zależy od samych pociech. Mogą nie chcieć się go uczyć albo rozumieć i nie chcieć mówić. Mogą przełamać się w przyszłości albo nigdy. Być może nasza ciężka praca popłaci, a być może będą wolały inne języki. Ile rodzin, tyle historii. Najważniejszą rzeczą w rodzicielstwie jest robienie tego, co dla naszych dzieci najlepsze, biorąc pod uwagę ich zdanie. Ciężko jest mieć z nimi dobre relacje, gdy zmuszamy je do nauki rzeczy, które nic dla nich nie znaczą. 

Sadeemka