Jak podróżować z osobą niepełnosprawną?
Mój mąż porusza się na wózku. Rozmawiając z wieloma osobami, często spotykamy się ze zdziwieniem, wspominając, że sporo podróżujemy pomimo jego niepełnosprawności. Na początku sami zastanawialiśmy się, czy damy radę podróżować, a jednak okazało się, że przy dobrej organizacji wszystko jest możliwe. Pamiętam dobrze, gdy pierwszy raz po przeszczepie szpiku u mojego męża zakomunikowaliśmy moim teściom, że wybieramy się w dłuższą podróż. Był niepokój i niedowierzanie, że sobie poradzimy. Niekiedy mieliśmy też wrażenie, że niektórzy myślą, że jesteśmy szaleni. A jednak była to najlepsza decyzja, jaką mogliśmy podjąć.
Co to jest asysta specjalna i jak można ją sobie zorganizować?
Przede wszystkim największym ułatwieniem, z jakiego korzystaliśmy, była możliwość zarezerwowania asysty specjalnej na lotnisku, czyli osób lub osoby, która pomoże dostać się do samolotu. Istnieją różne rodzaje asysty w zależności od problemów pasażera, np. dla osób niewidomych lub słabowidzących, niesłyszących czy też z problemami motorycznymi. Jest ona bezpłatna i należy się do niej zgłosić, już kupując bilet na samolot.
Linie lotnicze w różnych sposób organizują asystę, ale zazwyczaj należy podać, czy pomoc jest potrzebna zarówno na terenie lotniska czy tylko przy wchodzeniu do samolotu czy też od wejścia na lotnisko do zajęcia miejsca w samolocie. Trzeba także dać znać, czy ma się swój wózek inwalidzki i czy jest on manualny czy elektryczny (jeżeli elektryczny, przed lotem trzeba wyjąć baterię). Mając asystę, na lotnisku trzeba pojawić się dwie godziny wcześniej i zgłosić do informacji. Na wielu lotniskach są przyciski przy wejściu, za pomocą których można wezwać pomoc. Asystent pomaga także nadać bagaż i przejść skróconą drogą przez kontrolę bezpieczeństwa. Na wielu lotniskach są także specjalne sale, w których po przejściu przez kontrolę bezpieczeństwa oczekuje się na lot. Asystent przychodzi około trzydzieści minut przed lotem i towarzyszy do specjalnego samochodu z podnośnikiem, którym dostaniemy się na pokład samolotu. Osoby z asystą specjalną zazwyczaj mają zarezerwowane miejsca w ostatnich rzędach. Wózek inwalidzki jest składany i umieszczony w luku bagażowym. Nie ma żadnej dodatkowej opłaty za wózek.
Warto dodać, że z asysty specjalnej mogą skorzystać także osoby, które doznały jakiegoś urazu, np. złamały nogę i nie są w stanie samodzielnie się poruszać. Na lotnisku dostępne są wózki inwalidzkie, więc nawet jeśli się takiego nie posiada, to nie problem. Poza tym w wielu miastach istnieją wypożyczalnie wózków inwalidzkich, w których można je bez problemu wypożyczyć na parę dni.
My do tej pory korzystaliśmy z asysty specjalnej we Włoszech, Francji, Hiszpanii, Portugalii i Polsce. W każdym z tych krajów mieliśmy bardzo pozytywne doświadczenia.
Przejazdy pociągami, zniżki do muzeów i europejska disability card
Asysta specjalna jest także dostępna przy przejazdach pociągami. We Włoszech, gdzie mieszkamy, asystę taką trzeba zarezerwować wcześniej dzwoniąc na specjalny numer telefonu lub za pomocą aplikacji.
Będąc osobą niepełnosprawną, warto wyrobić sobie europejską disability card, dzięki której można mieć zniżki między innymi na transport. Posiadając ją, np. we włoskich pociągach Trenitalia płaci się jako osoba niepełnosprawna 50% mniej a opiekun jedzie za darmo. Więcej o disability card mozna dowiedzieć się tutaj: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1139
Zwiedzanie bez barier
Przed wybraniem się do miejsc odbieranych jako mało dostępne dla osób niepełnosprawnych jak na przykład Porto warto dobrze się przygotować. Planując podróż, przede wszystkim dokładnie zastanawialiśmy się, co chcemy zobaczyć i selekcjonowaliśmy miejsca. Po drugie już od dłuższego czasu podróżujemy bardziej w stylu slow, będąc dłużej w jednym miejscu, ale też nie narzucając sobie presji zobaczenia wszystkiego.
To wiele ułatwia. A z praktycznych kwestii to bardzo pomogła nam aplikacja Get Your Guide i dostępne tam zorganizowane wycieczki. Wiadomo, nie we wszystkie miejsca mogliśmy wejść i czasami musieliśmy odpuścić, ale skupiliśmy się na doświadczaniu: jedzeniu tradycyjnych potraw, chodzeniu na lokalne targi, słuchaniu tradycyjnej muzyki i docenianiu tego, że mimo trudności możemy doświadczać piękna życia i świata.
Warto wspomnieć, że w wielu miejscach mieliśmy darmowy wstęp np. w muzeach, kościołach itd. Jeżeli nie ma się disability card, to warto zabrać ze sobą legitymacje lub orzeczenie o niepełnosprawności ze swojego kraju.
Warto także zawsze na początku wybrać się do punktu informacyjnego w odwiedzanym mieście i zapytać o dostępność konkretnych miejsc a także o inne opcje dla osób niepełnosprawnych (czasem mogą być jakieś dodatkowe zniżki czy atrakcje, o których nie przeczytamy w internecie).
Transport publiczny
W trakcie naszych podróży poruszaliśmy się różnymi środkami transportu w tym autobusami. Większość z nich wyposażona jest w specjalne platformy i kierowcy bez problemu je rozkładają. Niekiedy jeśli jest to autobus np. z lotniska do centrum, trzeba taką potrzebę platformy zgłosić wcześniej, np. na stronie przewoźnika czy też dzwoniąc.
Warto przed wyjazdem ściągnąć sobie mapkę metra i zwrócić uwagę, czy jest ono dostępne dla osób niepełnosprawnych. My z tym środkiem transportu mieliśmy problem np. w Paryżu. Zdarzało nam się także korzystać z ubera. Przed wyjazdem warto jednak upewnić się, czy w danym miejscu działa uber, bo na przykład w Bari i w ogóle w regionie Apulia na południu Włoch on nie funkcjonuje.
Noclegi
Noclegi zazwyczaj rezerwujemy przez airbnb. Zwracamy uwagę na to, czy w lokum są schody i czy jest winda. Warto napisać wiadomość prywatną do właściciela, bo niekiedy okazuje się, że ma on inne mieszkanie, które jest dostosowane dla osób na wózku.
Restauracje
Dzięki google możemy uprzednio zobaczyć, czy dana restauracja jest dostępna dla osób na wózku, warto korzystać z tej możliwości, by uniknąć kłopotów.
W trakcie naszych podróży poznaliśmy wiele osób z różnymi trudnościami, co dało nam jeszcze więcej motywacji i wiary w to, że podróże są możliwe mimo trudności zdrowotnych.
Ważne jest, byśmy pamiętali, że nie ucieknie się od swoich problemów, ale podróż może dać nam inna perspektywe i pomóc zaakceptować swoje życie i cieszyć się nim pomimo choroby. Moim marzeniem jest, aby wszyscy, także osoby z niepełnosprawnościami, mogli podróżować bez barier zarówno tych architektonicznych jak i tych, które buduje nasz strach.
Kamila Frontino Slow Life Coaching
