Bajkowa budowla ze strzelistymi wieżami, warownia o grubych kamiennych murach, czy może romantyczne ruiny, w których mieszkają duchy i mityczne stwory?
Cokolwiek przychodzi wam do głowy na dźwięk słowa 'zamek’, znajdziecie to wszystko i jeszcze więcej w Szkocji! Bo szkocka kraina zamkami stoi. Niemalże każde miasto i osada, każda wyspa ma swoją większą lub mniejszą warowną budowlę. Czasami więcej niż jedną! Jadąc polną drogą przez szkocką prowincję, macie jak w banku, że prędzej czy później natkniecie się na brązowy znak informacyjny z nazwą najbliższego zamku.
Szacuje się, że w niewielkiej Szkocji jest ich około trzech tysięcy, co średnio daje jeden zamek na około 250 kilometrów kwadratowych. Największą ilością zamków, bo aż ponad trzystoma, pochwalić się może hrabstwo Aberdeenshire, nazywane Szkocką Krainą Zamków. Patrząc na niektóre z tych niesamowitych budowli trudno uwierzyć ile lat historii w sobie kryją. Większość ze szkockich zamków wybudowana została pomiędzy XII a XV wiekiem i spora ich cześć jest wciąż zamieszkana przez potomków potężnych szkockich klanów. Z innych pozostały jedynie malownicze ruiny, nadające szkockiemu krajobrazowi charakterystycznego smaczku. W przeciwieństwie do pałaców, które miały pełnić funkcje rekreacyjne, zamki budowane były dla celów obronnych. Dlatego wiele z nich znajduje się w strategicznych i równocześnie niezwykle scenicznych lokalizacjach Szkocji: na szczytach wzgórz, brzegach urwistych, malowniczych klifów czy na wysepkach pośrodku wielkich jezior.
Spowite mgłą oraz niesamowitymi legendami i opowieściami zamki stanowią nieodłączny element szkockiego krajobrazu i prawdziwy skarb tego kraju. Nie ma lepszego sposobu na doświadczenie baśniowej atmosfery Szkocji jak odwiedziny w przynajmniej jednym z jej urokliwych zamków. Jeśli chcecie pójść o krok dalej i poczuć się jak księżniczka lub rycerz i zasmakować zamkowego życia na własnej skórze to w Szkocji macie taką możliwość: wiele odrestaurowanych zamków funkcjonuje jako urokliwe pensjonaty lub luksusowe hotele.
Jak spośród trzech tysięcy zamków wybrać te, które są najbardziej warte odwiedzin? Jeśli macie sporo czasu to sprawdza się strategia 'odhaczania’ po kolei wszystkich zamkowych pozycji z długiej listy, na przykład w porządku alfabetycznym. Gdy nie macie w zanadrzu kilku lat na zwiedzanie Szkocji, sięgnijcie po moją osobistą (i zapewne nieobiektywną) listę pięciu ulubionych szkockich zamków. Mam nadzieję, że was zainspiruje!
Zamek Ardvreck, Inchnadamph, Highlands
Zamek Ardvreck jest przepięknie usytuowany nad brzegiem jeziora Assynt, wśród porośniętych mchem wzgórz. Zamczysko zostało wybudowane na wschodnim krańcu jeziora około 1590 roku przez potężny klan MacLeodów, który od XIII wieku rządził całym obszarem Assyntu. Z samego zamku do dzisiaj nie pozostało wiele. Budowla ucierpiała w czasie miedzyklanowych walk – w 1672 roku zamek Ardvreck został zdobyty przez klan MacKenzie. Nowi właściciele pomieszkali sobie w nim przez kolejnych kilkadziesiąt lat aż w końcu rozebrali go nieomalże na części. Majaczące ruiny zamku Ardvrec wyglądają z daleka jak palec wycelowany oskarżycielsko w niebo. Dla mnie to jedna z najbardziej bajkowych scenerii Szkocji.
Zarządzany przez: Historic Environment Scotland.
Wstęp: wolny, ruiny są dostępne dla zwiedzających przez cały rok.
Zamek Dunnottar, Stonehaven, Aberdeenshire
Widok wspaniałej fortecy Dunnotar usytuowanej na szczycie wielkiej skały wiszącej nad oceanem zapiera mi dech w piersiach za każdym razem, kiedy się tam wybiorę. Nic dziwnego, że Dunnotar został uznany przez serwis Tripadvisor za drugi najwspanialszy zamek w Szkocji. To majestatyczne zamczysko zostało wzniesione w XV-XVI wieku, a do dzisiaj przetrwała spora cześć jego zabudowy. Dzięki strategicznej pozycji Dunnotar odgrywał bardzo ważna rolę w historii Szkocji. To właśnie tutaj w XVII wieku ukryto szkockie insygnia królewskie, żeby nie dostały się w ręce angielskiego najeźdźcy.
Najpiękniej zamek Dunnotar prezentuje się ze ścieżki prowadzącej wzdłuż klifów z miejscowości Stonehaven. Warto też wykupić bilet wstępu i wejść na teren ruin, choćby po to, żeby zachwycić się widokiem na morze, jaki mieli dawni mieszkańcy warowni.
Zarządzany przez i własność Dunecht Estates
Wstęp: płatny; dorośli £9.50, dzieci 5 lat i powyżej £4.50, bilet rodzinny £23.50.
Zamek jest czynny od 9:00 do 18:00 w sezonie letnim (1/4 – 30/9), a w sezonie zimowym, w zależności od miesiąca: 10:00 do 17:00 (1/10 – 30/10), 10:00-15:00 (31/10 – 29/1), 10:00-16:00 (30/1 – 26/2), 10:00-17:00 (27/2 – 31/3).
Zamek Edzell, Edzell, Angus
Budowa zamku Edzell rozpoczęła się w 1520 roku, natomiast w XVII wieku do budynku dodano wspaniały, ogrodzony renesansowy ogród. Właśnie ze względu na te wyjątkowe ogrody mam tak wielką słabość do zamku Edzell. Odwiedźcie go na początku lipca a będziecie mieli okazję zobaczyć ogród w pełnym rozkwicie i całej okazałości. Sam zamek pełnił raczej funkcje rodzinnej rezydencji niż budowli obronnej więc jego charakter jest nieco inny od typowego szkockiego zamku i wart wizyty.
Zarządzany przez i własność Historic Environment Scotland.
Wstęp: płatny.
Zamek aktualnie oczekuje inspekcji konserwatora i nie jest dostępny dla odwiedzających.
Zamek Eilean Donan, Dornie, Kyle of Lochalsh, Highlands
Widok otulonego mgłą zamku Eilean Donan na tle rudo-zielonych wzgórz, szkockich Highlands to niemalże emblemat Szkocji, widniejący na niezliczonych pocztówkach, posterach i okładkach albumów. Spektakularny i przepięknie odrestaurowany średniowieczny Eilean Donan to jeden z najczęściej fotografowanych i najbardziej romantycznych zamków Szkocji. Nic dziwnego, że wielokrotnie 'występował’ w najróżniejszych produkcjach filmowych i był pierwowzorem rodzinnego zamku szkockiej bohaterki Meridy z Disneyowskiego hitu „Merida waleczna”. Zamek ten dumnie stoi na maleńkiej wysepce na styku trzech wielkich słonowodnych jezior, połączony ze stałym lądem malowniczym mostem. Pierwotna ufortyfikowana budowla powstała w XIII wieku, przez kolejne burzliwe wieki była wielokroktnie przebudowywana i częściowo burzona. Powstanie Jakobitów w 1719 roku pozostawiło zamek w ruinie. Na szczęście w połowie XX wieku Eilean Donan został odbudowany i do dziś cieszy oczy odwiedzających, których przybywa z roku na rok.
Jeśli możecie odwiedzić tylko jeden zamek w Szkocji, to wybierzcie właśnie ten!
Zarządzany przez i własność Conchra Charitable Trust.
Wstęp: płatny; dorośli £10, dzieci 5 lat i powyżej £6, bilet rodzinny £29.
Zamek jest czynny w zależności od miesiąca: 9:00-18:00 (1/7 – 31/8), 9:30-18:00 (1/9 – 30/9), 10:00-18:00 (1/10-29/10), 10:00-16:00 (30/10 – 22/12).
Na zamku odbywają się śluby, planując wizytę najlepiej sprawdzić na stronie zamku, w które dni jest niedostępny dla odwiedzających.
Zamek Glamis, Angus
Pełen wieżyczek i krużganków bajkowy Glamis wygląda bardziej jak francuskie Chateau niż jak średniowieczna forteca i od zarania swoich dziejów (czyli od XIV wieku) jest własnością rodu Lyon. Rodzina ta do dzisiaj mieszka w świetnie zachowanym zamczysku, a dla zwiedzających dostępna jest tylko część budynku oraz przepiękne ogrody i arboretum, w których pasą się kudłate szkockie krowy. Glamis jest jednym z ulubionych zamków rodziny królewskiej i miejsce, gdzie większość swego dzieciństwa spędziła brytyjska Królowa Matka. Glamis to prawdziwa skarbnica tajemnic. O zamku wspomina Shakespeare jako o rodzinnym domu samego Macbetha; krążą też słuchy, że po zamkowych korytarzach i lochach buszują rozmaite zjawy. Aby posłuchać fascynujących legend i opowieści, zobaczyć ukrytą komnatę, w której podobno diabeł gra w karty z przodkami właścicieli zamku, warto wybrać się na wycieczkę z przewodnikiem.
Zamek jest własnością Hrabiego Strathmore and Kinghorne.
Wstęp: płatny; dorośli £15.50, dzieci 5 lat i powyżej £10, bilet rodzinny £50.
Zamek jest czynny w sezonie letnim (18/3 – 31/10) od poniedziałku do niedzieli w godzinach 10:00-17:00, a w sezonie zimowym (3/11 – 18/12) od czwartku do niedzieli w godzinach 10:00-17:00.
Dominika Lewandowska
Zdjęcie zamku Glamis: Bożena Szmidt
