Fastelavn to tradycja karnawałowa w wielu krajach nordyckich: Danii, Norwegii, Szwecji, Islandii i na Wyspach Owczych. Obchody tego święta różnią się w zależności od kraju i regionu, zmieniały się bowiem z biegiem czasu. Aktualnie mają pewne podobieństwa do Halloween – dzieci przebierają się w kostiumy, chodzą od drzwi do drzwi, śpiewając tradycyjną piosenkę i zbierają smakołyki na ucztę Fastelavn. Dziś to święto jest powszechnie uważane za czas dziecięcych zabaw i gier rodzinnych.
Slå katten af tønden
Fastelavn jest obchodzone w niedzielę i/lub poniedziałek przed Środą Popielcową. Oprócz chodzenia od drzwi do drzwi według tradycji urządza się slå katten af tønden („wygoń kota z beczki”), co jest nieco podobne do piñaty. Duńczycy używają drewnianej lub papierowej beczki, która jest pełna cukierków i ma na sobie wizerunek kota – w dawnych czasach umieszczano w beczce prawdziwe koty! Aktualnie “wygoń kota z beczki” jest organizowane w przedszkolach, szkołach itp. Dzieci na zmianę uderzają w beczkę kijem, a dziecko, które wybije dno beczki, zostaje kattedronning (królową kotów). Dzieci uderzają tak długo, aż ostatni kawałek beczki zostanie strącony, a osoba, która tego dokona, zostaje kattekonge („królem kotów”). Zarówno król, jak i królowa dostają słodki upominek i koronę.
Fastelavnsboller
W czasie Fastelavn w trakcie chodzenia od drzwi do drzwi, dzieci śpiewają tradycyjną piosenkę. Mimo że piosenka odnosi się do Fastelavnsboller (słodkie bułeczki), dzieci zwykle otrzymują słodycze lub pieniądze.
Fastelavn er mit navn,boller vil jeg have.Hvis jeg ingen boller får,så laver jeg ballade.Boller op, boller nedboller i min mave.Hvis jeg ingen boller får,så laver jeg ballade. | Fastelavn to moje imię,chcę bułeczki.Jeśli nie dostanę bułek, to zrobię psikusa. Bułki u góry, bułki na dole,bułki w moim brzuszku.Jeśli dostanę bułeczki,to nie będę robić psikusów. |
W Danii i Norwegii bardzo popularnym wypiekiem kojarzonym z Fastelavn jest wspomniana w piosence fastelavnsbolle (dosł. „bułka Fastelavn”). Istnieje jej wiele różnych rodzajów – niektóre są wykonane z ciasta francuskiego, a inne ze zwykłego ciasta drożdżowego, są wypełnione kremem, marcepanem lub dżemem, a następnie pieczone. Inne – jak popularna w Szwecji semla – są krojone w plastry, a następnie wypełniane kremem lub nadzieniem z bitej śmietany. W większości piekarni można je kupić już po Nowym Roku.
Czy w waszych krajach istnieją podobne tradycje kończące karnawał?
